{
    "title": "Balıklar Nasıl Nefes Alır",
    "image": "https://www.nefes.gen.tr/images/baliklar-nasil-nefes-alir.jpg",
    "date": "19.01.2024 09:35:40",
    "author": "Selen Karadeniz",
    "article": [
        {
            "article": "<b>Balıklar nasıl nefes alır,</b> balıkların suyun içinde nasıl nefes aldığını, nasıl yaşadığını merak edenler vardır. Balıklar oksijen ihtiyaçlarını solungaçları aracılığıyla alır ve yine solungaçlarıyla vererek solunum yaparlar. Tüm canlıların organizmasında hücreler oksijen kullanırlar. Hücre içindeki maddelerin oksidasyonuyla ısı ya da enerji sayesinde karbondioksit üretilir. Üretilen karbondioksitin oksijen ile değiştirilmesi gerekir. Balıklardaki solunum sisteminde, suyun ve kan damarlarının arasında dış solunum olurken, dokularla kan arsında iç solunum gerçekleşir. Balıkların nefes alıp verme için kullandıkları organları solungaçlarıdır. Kemikli balıklarda solungaç iki bölüm halinde 4 solungaç yayının üzerinde, lampridlerde ise 7 solungaç yayının üzerinde gelişmiştir. Solungaç boşluğundaki solungaçlar, operkulum adı verilen örtüyle korunma altındadır. Her solungaç yayı üzerinde konkav kısmında sayı ve büyüklükleri farklı solungaç dikenleri bulunmakta, kalan kısımları kılcal kan damarlarıyla kaplı solungaç lamelleri ile kaplıdır.</div><div><br></div><div><b>Balıklarda dış solunum</b></div><div><br></div><div>Balıklar dış solunum yaparken suda erimiş haldeki oksijeni kan yoluyla alır, kandaki karbondioksiti suya verir. Bu solungaç lamellerindeki kan damarları ile gerçekleşir. Lameller solungaç yayları üzerinde çift sıralıdır. Solungaçların sürekli nemli kalması için, balıklar devamlı olarak ağızlarını açıp kapatırlar. Bu durumda solungaç kapakları su sirkülasyonunu sağlamak için, bunun solungaç boşluğunda devamına yardımcı olmak için, bir süre açılır ve kapanır. Solungaç lamellerindeki kılcal damarlar, balığın ağzından giren oksijeni tutar, bu esnada dokulardan gelen karbondioksiti suya bırakır. Oksijeni alınan suda operkulumların açılmasıyla dışarı gönderilir. Balıkların genelinde nefes alma organı solungaçlardır. Bazı balıklarda ise bağırsaklarda bulunan özel kıvrımlar nefes alıp vermeyi sağlar. Bu sebeple oksijensiz kalındığında, balıklar arasında en dayanıklı türler bunlardır. Bu balıklara Nemacheilus türünü örnek verebiliriz.</div><div><br></div><div><b>Balıkların nefes alıp vermesinde solungaçların etkisi</b></div><div><br></div><div>Balıklar nefes alıp verirken oksijeni almak ve karbondioksiti vermek için, solungaçlar sürekli nemli kalmalıdır. Eğer balıklar suyun içinden çıkarılırsa, havada oksijen bulunmasına rağmen, havasızlıktan etkilenerek boğularak ölürler. Balıkların solungaçları nemli tutulursa, havadan da oksijen alıp yaşayabilirler. Bazı balık türleri bu yüzden rutubetli yosunlar arasında uzun mesafelere götürülebilir. Özellikle cyprinus carpio ve yayın balıkları bu şekilde taşınabilir.</div><div><br></div><div><b>Balıklarda nefes alıp vermedeki farklılıklar</b></div><div><br></div><div>Bütün kemikli balıklarda solunum operkulum ile tutulan 4 çift solungaç takımı aracılığıyla yapılır. Balıkların Lamperta fluviatilis denilen türünde solunum daha farklı olur. Bu balıklardaki solungaçlar 7 çift halindedir. Solungaçların üzerindeki operkulum da tek değildir. Solunum için kullanılacak olan su ağızdan girerek, buradaki kanaldan solungaç boşluğuna geçer, oksijen karbondioksit alışverişi olduktan sonra, solungaç yarığı denilen 7 küçük delikten dışarı atılır. Balıkların arasında aktifliği daha az olan türlerde bulunur. Bu balıkların vücut ısılarının değişken olmasına yol açar. Genellikle yaşadıkları ortama bağımlı olurlar. Bu nedenle balıkların yaşadıkları suyun içine, aniden daha soğuk ısıdaki su karışırsa, balıklar vücutlarındaki ısı dengesini hemen sağlayamadıkları için, şok etkisiyle ölürler. Bazı balıklar oksijenin olduğu bataklık sularda, balçıklı yerlerde yaşam sürdüklerinden, burada oksijenden faydalanmak için bazı özel yapılara sahiptir. Bu balık türlerinde solungaçların arkasında labirent şeklindeki yapılar olur. Clarias türü balıklar bu şekilde nefes alıp verirler.</div>"
        }
    ]
}